Onze selectiecriteria
Er is een grote kans dat je bekend bent met het belang van vitamine D. Deze voedingsstof helpt je om sterke botten te behouden en draagt bij aan de normale werking van je hart. Maar hoe weet je of je voldoende van deze vitamine binnenkrijgt? Wat zijn de symptomen van een tekort aan vitamine D?
Het probleem is dat een vitamine D-tekort in het begin meestal geen specifieke symptomen veroorzaakt. Als je het tekort echter niet op tijd diagnosticeert en behandelt, kan dit schadelijk zijn voor je gezondheid. In deze gids geven we je alle sleutels die je nodig hebt om de symptomen van een vitamine D-tekort op te sporen. Mis ze niet!
Belangrijk om te weten
- Een vitamine D-tekort veroorzaakt in het begin niet altijd symptomen. Soms krijg je alleen last van moeilijk te specificeren aandoeningen, zoals vermoeidheid en hoofdpijn. Als het tekort echter niet op tijd wordt verholpen, kan dit tot breuken en ernstige hart-, hersenen- of stofwisselingsziekten leiden.
- Om te voorkomen dat je last krijgt van een vitamine D-tekort, kun je jezelf op een verantwoorde manier meer aan de zon blootstellen, een gebalanceerd dieet volgen en je arts raadplegen over de mogelijkheid om supplementen te gebruiken.
- Als je voor een vitamine D-supplement kiest, raden we aan rekening te houden met een aantal factoren, zoals de allergenen, veganistische alternatieven, dosering, toedieningsvorm en de prijs-kwaliteitverhouding van het product.
Alles wat je moet weten over de symptomen van een vitamine D-tekort
Een tekort aan vitamine D veroorzaakt niet altijd meteen symptomen. Soms krijg je slechts last van een aantal moeilijk te specificeren symptomen, zoals hoofdpijn en gewrichtsproblemen. Het meest gevreesde gevolg van dit tekort zijn botbreuken. Je kunt het risico op een vitamine D-tekort vermijden door gezond te eten en jezelf voldoende bloot te stellen aan de zon, mits op een verantwoorde wijze. Hieronder vertellen we je alles wat je moet weten over de symptomen van een vitamine D-tekort.
(Bron: Davydov: 102285109/ 123rf.com)
Waarom is een vitamine-tekort gevaarlijk?
Een vitamine D-tekort kan je kwetsbaarder maken voor vallen en botbreuken. Bovendien zou een vitamine D-tekort het risico op ernstige ziekten, zoals diabetes of tumoren, kunnen vergroten. Sommige studies tonen zelfs aan dat een tekort kan leiden tot stemmingsstoornissen en je verdrietig of prikkelbaarder maakt.
Bepaalde medicijnen zoals corticosteroïden, voedingsarme diëten, weinig blootstelling aan de zon of aandoeningen zoals obesitas veroorzaken een vitamine D-tekort. Helaas zijn er heel veel mensen die last hebben van een tekort. Om deze reden is vitamine D-tekort een volksgezondheidsprobleem geworden waar veel deskundigen zich zorgen over maken (1, 2, 3).
(Bron: Martin: 42512212/ 123rf.com)
Wat zijn de meest voorkomende symptomen van een vitamine D-tekort?
Hoe langer je met een vitamine D-tekort rondloopt, hoe groter de kans wordt dat de symptomen uiteindelijk alsnog optreden. Het belangrijkste symptoom van dit tekort zijn zwakkere botten. Ook kun je lijden aan een tekort aan energie en een minder goed werkend afweersysteem.
(Bron: Kachmar: 124401467/ 123rf.com)
Welke ernstige ziekten veroorzaakt een vitamine D-tekort?
De problemen die we hierboven noemen, zijn echt ernstige aandoeningen die je welzijn in gevaar kunnen brengen. Om de kans op deze symptomen te verminderen, moet je een gezonde levensstijl aanhouden door gezond te eten, voldoende te sporten en wanneer nodig naar medische controles gaan.
Een gezond vitamine D-gehalte maakt je minder kwetsbaar voor de ziekten. Wel is het belangrijk om je er bewust van te zijn dat de onderzoeken die de inname van vitamine D aan deze problemen koppelen, zich nog in de beginfase bevinden. We raden je daarom aan om je door een arts te laten begeleiden bij het gebruik van de supplementen.
Hoe kun je een vitamine D-tekort voorkomen?
Vitamine D, de zonnevitamine (20): Wist je al dat je in staat bent om vitamine D zelf aan te maken? Door je huid aan de zon bloot te stellen, gebruikt je lichaam de ultraviolette straling om de vitamine aan te maken. In principe stelt 15-20 minuten zonlicht per dag je in staat om voldoende vitamine D te produceren om een tekort te voorkomen.
- Voordelen: Dit is een goedkope en toegankelijke manier om vitamine D-symptomen te voorkomen. Het is bovendien niet mogelijk om via deze weg een overdosis vitamine D te krijgen, wat met supplementen wel kan gebeuren.
- Nadelen: Vooral voor mensen met een donkere huidskleur en oudere mensen kan deze methode lastig zijn om vitamine D aan te maken. Bovendien kunnen factoren zoals koude klimaten en plekken waar weinig uren zonlicht zijn, het moeilijk maken om voldoende van de vitamine via de huid te verkrijgen.
- Onbekende factoren: Het wordt op dit moment onderzocht of het gebruik van zonnebrandcrème de opname van vitamine D kan verminderen. Deskundigen benadrukken hoe dan ook de noodzaak om dagelijks zonnebrandcrème te gebruiken om vroegtijdige veroudering van de huid en ziekten zoals melanoom of huidkanker te voorkomen (21).
Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine D: Helaas is vitamine D niet overvloedig in de natuur aanwezig. Je vindt de vitamine vooral terug in vis en in producten die kunstmatig zijn verrijkt, zoals melk. Veganisten zullen hun toevlucht moeten nemen tot de weinige veganistische producten die rijk zijn aan vitamine D, zoals bepaalde paddenstoelen of supplementen die zijn verrijkt met vitamine D2, de plantaardige vorm van vitamine D (22, 23).
| Voedingsmiddel (100 gram of 100 milliliter) | Hoeveelheid vitamine D (IE) |
|---|---|
| Levertraan | 10000 |
| Zalm | 760 |
| Sardientjes | 480 |
| Magere verrijkte melk | 332 |
| Ei met dooier | 107 |
| Tonijn | 82 |
| Versterkt sap | 60 |
| Verrijkte sojamelk | 50 |
| Versterkte rijstdrank | 40 |
| Shiitake | 25 |
Bron: USDA-bronbestand (24)
- Voordelen: Het is, als je geen vegetariër of veganist bent, niet lastig om voedingsmiddelen met vitamine D op te nemen in een uitgebalanceerd dieet. Gelukkig is het tegelijkertijd juist wel lastig om via de voeding een overdosis van deze stof binnen te krijgen.
- Nadelen: Sommige mensen zijn allergisch voor producten die rijk zijn aan vitamine D. Bovendien wordt de vegetarische variant van vitamine D, Vitamine D2, minder eenvoudig opgenomen dan de dierlijke vorm, vitamine D3.
- Onbekendheden factoren: De Gezondheidsraad adviseert vrouwen vanaf 50 jaar om, naast de normale voeding, elke dag 10 microgram vitamine D te slikken. Ben je ouder dan 70, dan is het advies 20 microgram per dag. De Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA adviseert maximaal 100 microgram vitamine D per dag voor volwassenen. In de Nederlandse wet is vastgelegd dat een voedingssupplement maximaal 25 microgram mag bevatten. Individuele behoeften kunnen echter sterk variëren en moeten worden ingeschat met de hulp van een gezondheidsdeskundige.
Supplementen: Ook met supplementen kun je je vitamine D-niveau effectief verhogen. Je kunt kiezen uit artikelen met vitamine D3 met bijvoorbeeld visolie, en producten met vitamine D2 die veganistisch zijn, maar dus ook minder goed worden opgenomen. Raadpleeg bij twijfel altijd je huisarts voordat je begint met de inname van een supplement, ook als deze publiekelijk te koop is.
- Voordelen: Vitamine D-supplementen zijn nuttig voor mensen die zichzelf niet aan de zon kunnen blootstellen of geen voedsel kunnen eten dat rijk is aan deze voedingsstof. Ze zijn ook nuttig voor mensen die moeite hebben om vitamine D te absorberen of zelf te genereren na blootstelling aan de zon, zoals het geval is met oudere mensen en mensen met een donkere huid.
- Nadelen: Als een vitamine D-supplement niet zorgvuldig wordt gebruikt, kan dit leiden tot een levensbedreigende vergiftiging. Wanneer een hoge dosis van meer dan 4000 IE van deze vitamine gedurende maanden of jaren wordt geconsumeerd, kunnen de calciumgehaltes boven de normale waarden uitkomen en schade aan het hart of de nieren veroorzaken (25).
- Onbekende facturen: Maar wat is nu precies de aanbevolen dosering voor vitamine D-supplementen? Over het algemeen wordt een bijdrage tussen de 400 en 2000 IE per dag als veilige en effectieve dosis voor gezonde volwassenen beschouwd. We raden echter aan om met je huisarts te overleggen wat de meest geschikte hoeveelheid vitamine D is om aan je eigen individuele behoeften te voldoen (2, 18, 26).
Je kunt vitamine D-supplementen kopen in de vorm van druppels, capsules of tabletten bij de apotheek of drogist.
Vergeet niet dat zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, minderjarigen en kwetsbare mensen zoals mensen die tegen een ernstige ziekte vechten, altijd een arts moeten raadplegen voordat ze een supplement gebruiken. Dit geldt ook voor de inname van vitamine D-supplementen.
Ook als je kiest voor de methode om jezelf meer aan zonlicht bloot te stellen, raden we aan je goed door een arts te laten informeren over de voor- en nadelen van deze methode.
(Bron: Rido: 121442129/ 123rf.com)
Waar moet je op letten bij je aankoop?
Wil je een vitamine D-supplement gebruiken, maar weet je nog niet goed waar je moet beginnen? Maak je geen zorgen! Ons team van experts helpt je graag verder om het juiste product te vinden. Hieronder vind je een reeks aankoopcriteria die je helpt om het vitamine D-product te kiezen dat het beste bij je past. Lees snel verder!
Allergenen
Veel vitamine D-supplementen gebruiken visolie als hoofdingrediënt. Als je allergisch bent voor bijvoorbeeld zeevruchten, wees dan uiterst voorzichtig met deze items en kies ervoor om supplementen te gebruiken die geen vis of schaaldieren bevatten. Informatie over allergenen moet gemakkelijk te vinden zijn op het etiket van het product.
Onthoud dat vitamine D-supplementen ook lactose, soja, noten, gluten of andere allergenen kunnen bevatten. Als je een bepaald ingrediënt niet verdraagt en je niet zeker weet of het supplement deze stof bevat, aarzel dan niet om de fabrikant van het artikel rechtstreeks te benaderen om hierachter te komen.
(Bron: Guzhva: 39458296/ 123rf.com)
Veganistische opties
Tot voor kort was het nog moeilijk om effectieve en veganistische vitamine D-supplementen te vinden. Plantaardige vitamine D, ook bekend als vitamine D2, is minder effectief bij het voorkomen van een vitaminetekort. Als je veganistisch bent, is het daarom raadzaam een arts of gespecialiseerde voedingsdeskundige te raadplegen om het juiste product te vinden.
De meest effectieve supplementen zijn echter de supplementen met vitamine D3. Over het algemeen wordt vitamine D3 verkregen uit vis of uit vet uit schaapswol (lanoline), waardoor het niet geschikt is voor veganisten. Gelukkig is er de afgelopen jaren een vitamine D3 ontwikkeld uit lichen, beter bekend als korstmos (29). Een krachtige en veganistische optie dus!
Toedieningsvorm
Je vindt vitamine D-supplementen in vaste (capsule- of tablet-) of vloeibare (druppel- of spray-) vorm. Met name de laatste vorm is de laatste tijd erg populair geworden. Sprays zijn meestal gemakkelijk te gebruiken, te vervoeren en op te slaan, wat ze de perfecte optie voor reizigers maakt.
Tot slot komt vitamine D ook in injecteerbare vorm voor. Dit zijn megadoses van vitamine D (100.000-200.000 IE), die geschikt zijn om de symptomen van ernstige ziekten zoals rachitis en osteomalacie te bestrijden. Deze behandeling van een vitamine D-tekort is uitsluitend geschikt in de medische sector en moet worden toegepast door een arts.
Samenvatting
Een tekort aan vitamine D veroorzaakt niet altijd meteen symptomen. Soms heb je slechts last van een aantal moeilijk te specificeren symptomen, zoals hoofdpijn en gewrichtsproblemen. Het ontbreken van duidelijke symptomen maakt het ontbreken van deze vitamine echter niet minder gevaarlijk. Als je een vitamine D-tekort niet op tijd behandelt, loop je in de toekomst een groter risico op fracturen of hart- en vaatziekten.
Om te voorkomen dat je last krijgt van een vitamine D-tekort kun je jezelf, mits op een verantwoorde manier, meer aan de zon blootstellen, een gebalanceerd dieet volgen en je arts raadplegen over de mogelijkheid om supplementen te gebruiken. In deze shopgids lees je alles wat je moet weten om de symptomen van een vitamine D-tekort te bestrijden.
Vond je onze shopgids over de symptomen van een vitamine D-tekort interessant? Laat hieronder een reactie achter, of deel het artikel met je vrienden en familie op social media.
(Bron van de header afbeelding: Natalimis: 122305832/ 123rf.com)
Referenties (28)
1.
McKenna MJ, Murray B. Vitamin D deficiency. In: Endocrinology and Diabetes: A Problem-Oriented Approach [Internet]. New York, NY: Springer New York; 2014 p. 293–304.
Bron
2.
Varsavsky M, Rozas Moreno P, Becerra Fernández A, Luque Fernández I, Quesada Gómez JM, Ávila Rubio V, et al. Recomendaciones de vitamina D para la población general. Endocrinol Diabetes y Nutr [Internet]. 2017 Mar 1 ;64:7–14.
Bron
3.
Vranić L, Mikolašević I, Milić S. Vitamin D deficiency: Consequence or cause of obesity? [Internet]. Vol. 55, Medicina (Lithuania). MDPI AG; 2019 p. 541.
Bron
4.
Clinic Cleveland. Vitamin D Deficiency: Symptoms & Treatment [Internet]. 2020 .
Bron
5.
National Osteoporosis Society Vitamin D Guideline Summary | Age and Ageing | Oxford Academic [Internet].
Bron
6.
Hill TR, Aspray TJ. The role of vitamin D in maintaining bone health in older people [Internet]. Vol. 9, Therapeutic Advances in Musculoskeletal Disease. SAGE Publications Ltd; 2017 . p. 89–95.
Bron
7.
Sunyecz JA. The use of calcium and vitamin D in the management of osteoporosis [Internet]. Vol. 4, Therapeutics and Clinical Risk Management. Dove Press; 2008 . p. 827–36.
Bron
8.
de la Calle Cabrera T. Raquitismo carencial. Raquitismos resistentes. Pediatr Integr [Internet]. 2015 ;19(7):477–87.
Bron
9.
Roy S, Sherman A, Monari-Sparks MJ, Schweiker O, Hunter K. Correction of low vitamin D improves fatigue: Effect of correction of low vitamin D in fatigue study (EViDiF study). N Am J Med Sci [Internet]. 2014 ;6(8):396–402.
Bron
10.
Prietl B, Treiber G, Pieber TR, Amrein K. Vitamin D and immune function [Internet]. Vol. 5, Nutrients. MDPI AG; 2013 . p. 2502–21.
Bron
11.
Spedding S. Vitamin D and depression: A systematic review and meta-analysis comparing studies with and without biological flaws [Internet]. Vol. 6, Nutrients. MDPI AG; 2014 . p. 1501–18.
Bron
12.
Mostafa WZ, Hegazy RA. Vitamin D and the skin: Focus on a complex relationship: A review [Internet]. Vol. 6, Journal of Advanced Research. Elsevier; 2013 . p. 793–804.
Bron
13.
Gerkowicz A, Chyl-Surdacka K, Krasowska D, Chodorowska G. The role of vitamin D in non-scarring alopecia [Internet]. Vol. 18, International Journal of Molecular Sciences. MDPI AG; 2017 .
Bron
14.
Elamin MB, Abu Elnour NO, Elamin KB, Fatourechi MM, Alkatib AA, Almandoz JP, et al. Vitamin D and cardiovascular outcomes: A systematic review and meta-analysis [Internet]. Vol. 96, Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 2011 . p. 1931–42.
Bron
15.
Kuma E, Soni M, Littlejohns TJ, Ranson JM, Van Schoor NM, Deeg DJH, et al. Vitamin D and Memory Decline: Two Population-Based Prospective Studies. Grant W, editor. J Alzheimer’s Dis [Internet]. 2016 Feb 22 ;50(4):1099–108.
Bron
16.
Dovnik A, Mujezinović F. The Association of Vitamin D Levels with Common Pregnancy Complications. Nutrients [Internet]. 2018 Jul 5 ;10(7):867.
Bron
17.
Judd SE, Tangpricha V. Vitamin D Deficiency and Risk for Cardiovascular Disease. Am J Med Sci [Internet]. 2009 Jul ;338(1):40–4.
Bron
18.
Gorham ED, Garland CF, Garland FC, Grant WB, Mohr SB, Lipkin M, et al. Optimal Vitamin D Status for Colorectal Cancer Prevention. A Quantitative Meta Analysis. Am J Prev Med [Internet]. 2007 Mar ;32(3):210–6.
Bron
19.
Gómez de Tejada Romero M et al. Documento de posición sobre las necesidades y niveles óptimos de vitamina D - Revista de Osteoporosis y Metabolismo Mineral • Publicación Oficial SEIOMM. Rev Osteoporos Metab Min [Internet]. 2011 ;2(1):53–4.
Bron
20.
Aguilar Shea AL, Muñoz Moreno-Arrones O, Palacios Martínez D, Vaño-Galván S. Vitamin D for daily practice [Internet]. Semergen. Ediciones Doyma, S.L.; 2020 .
Bron
21.
Neale RE, Khan SR, Lucas RM, Waterhouse M, Whiteman DC, Olsen CM. The effect of sunscreen on vitamin D: a review [Internet]. Vol. 181, British Journal of Dermatology. Blackwell Publishing Ltd; 2019 p. 907–15.
Bron
22.
Nair R, Maseeh A. Vitamin D: The sunshine vitamin [Internet]. Vol. 3, Journal of Pharmacology and Pharmacotherapeutics. Wolters Kluwer -- Medknow Publications; 2012 . p. 118–26.
Bron
23.
Schmid A, Walther B. Natural Vitamin D Content in Animal Products. Adv Nutr [Internet]. 2013 Jul 1 ;4(4):453–62.
Bron
24.
Gold M V. National Agricultural Library [Internet]. United States Department OF Agriculture, Beltsville, EEUU. 2015 .
Bron
25.
Marcinowska-Suchowierska E, Kupisz-Urbańska M, Łukaszkiewicz J, Płudowski P, Jones G. Vitamin D Toxicity–A Clinical Perspective. Front Endocrinol (Lausanne) [Internet]. 2018 Sep 20 ;9(SEP).
Bron
26.
Bischoff-Ferrari HA, Giovannucci E, Willett WC, Dietrich T, Dawson-Hughes B. Estimation of optimal serum concentrations of 25-hydroxyvitamin D for multiple health outcomes [Internet]. Vol. 84, American Journal of Clinical Nutrition. 2006 p. 18–28.
Bron
27.
Torres del Pliego E, Nogués Solán X. ¿Cómo utilizar la vitamina D y qué dosis de suplementación sería la más idónea para tener el mejor balance eficacia/seguridad? Rev Osteoporos y Metab Miner [Internet]. 2014 Mar [cited 2020 Apr 18];6:1–4.
Bron
28.
House C, Street G. Vegan & Vegetarian Vitamin D3 Ingredients. 44(0):3–6.
Bron
Waarom kun je me vertrouwen?
Gerelateerde artikelen
