
Onze selectiecriteria
Wat zou je denken als we je vertelden dat er meer dan honderd miljard bacteriën in je lichaam leven? Misschien schrik je wel. Maar geloof ons, die bacteriën zijn de beste gasten die je kunt hebben! Ze zijn in staat om vitamines te produceren, je te beschermen tegen schadelijke micro-organismen en zelfs je immuunsysteem te versterken.
Maar zoals elke goede gastheer of -vrouw, moet je je best doen om deze nuttige bacteriën een handje te helpen een gelukkig en comfortabel leven leiden, door ze voldoende voedsel te geven en hun groei te stimuleren. In dit artikel laten we je zien wat de beste probiotische voedingsmiddelen zijn en hoe je hiervan kunt profiteren. Ook geven we je een recept om zelf yoghurt met probiotica te maken. Nieuwsgierig geworden? Lees snel verder!
Belangrijk om te weten
- Darmbacteriën, ook wel darmflora of darmmicrobiota genoemd, zijn een fundamenteel onderdeel van je lichaam. Dankzij de bacteriën is je lichaam in staat om bepaalde vitamines en voedingsmiddelen te gebruiken en wordt je beschermd tegen ziekteverwekkers en andere schadelijke micro-organismen.
- Gefermenteerd voedsel bevat een groot aantal nuttige bacteriën voor je lichaam. Je vindt probiotica in reguliere voedingsmiddelen zoals yoghurt en augurken, maar ook in andere, voor ons minder bekende producten, zoals kimchi, nattō en kombucha.
- Er zijn ook veel producten verkrijgbaar waarmee je je eigen probiotische recepten kunt maken. Dat is niet alleen lekker, maar ook gezond. Voor het beste resultaat is het belangrijk om altijd de gebruiksinstructies van de fabrikant op te volgen.
De beste producten op de markt om je eigen probiotische recepten te bereiden
Er zijn veel voedingsmiddelen die, uit zichzelf of na een bewerkingsproces, veel goede bacteriën bevatten. Denk bijvoorbeeld aan yoghurt en zuurkool. Er zijn daarnaast ook producten op de markt die je helpen zelf probiotische recepten te bereiden. Hieronder vind je een selectie met de beste producten in deze categorie.
- De beste specerij tegen darmontstekingen
- De meest praktische yoghurtmaker
- De beste set om zelf kombucha te maken
- Het beste product om waterkefir te maken
De beste specerij tegen darmontstekingen
Heb je last van buikpijn? Kurkuma helpt tegen ontstekingen in de darmen. Het is misschien niet direct een probiotisch voedingsmiddel, maar helpt wel bij de bestrijding van buikpijn.
Bij het Prikkelbare Darmsyndroom kan er sprake zijn van ontstekingen in de darmen. Verschillende studies hebben aangetoond dat Curcuma longa een ontstekingsremmende en anti-oxidante werking heeft. Het curcuminesupplement van Sundt Supplements komt in deze categorie als winnaar uit onze test. Het supplement is eenvoudig in te nemen. Je merkt al snel het verschil.
De meest praktische yoghurtmaker
De bekendste bron van goede bacteriën is yoghurt. Door de fermentatie is yoghurt makkelijk te verteren, wordt de maaglediging versnelt en de darmpassage gestimuleerd. Yoghurt ondersteunt bovendien de darmflora.
Deze elektrische yoghurtmaker is ideaal voor het bereiden van een heerlijke, dikke yoghurt. De yoghurtmaker heeft, in tegenstelling tot veel andere yoghurtmakers op de markt, een ruime capaciteit van 1 liter en is zeer gunstig geprijsd. Het maken van yoghurt was nog nooit zo gemakkelijk.
De beste set om zelf kombucha te maken
Steeds vaker zien we in de winkels en op het internet het drankje ‘Kombucha’ verschijnen. Dat is best logisch want deze bijzondere drank lijkt veel voordelen te bieden. Het is een gefermenteerde drank op basis van zwarte of groene thee. Na het toevoegen van suiker, specifieke bacteriën en gist gaat de drank fermenteren.
Kombucha is niet alleen heel lekker en verfrissend, het is daarnaast ook nog eens goed voor je lichaam. Deze set bevat een glazen pot van 1 liter, metalen sluitdeksel, thermometerstrip, biologische kombucha-zwam, neteldoek en instructiegids.
Het beste product om waterkefir te maken
Kefir is een dikke, vloeibare en koolzuurhoudende melkdrank. De melkdrank bevat verschillende culturen melkzuurbacteriën die overleven in de maag. Daarom kunnen deze bacteriën een gunstig effect hebben op de darmen.
In eerste instantie werd kefir gemaakt van koe-, geiten- of schapenmelk. De waterkefir-starter wordt gebruikt om zelf waterkefir te maken van water met suiker en gedroogd fruit zoals vijgen, diverse sappen en kokoswater. Het is een heerlijk sprankelende probiotische drank.
Shopgids: Alles wat je moet weten over voeding met probiotica
De Wereldgezondheidsorganisatie definieert probiotica als “levende micro-organismen die – in voldoende hoeveelheid ingenomen – de gezondheid van de gastheer ten goede komen” (1, 2). Het zijn voornamelijk bacteriën en gisten die deel uitmaken van het conserveringsproces van bepaalde voedingsmiddelen, die grote voordelen bieden voor je gezondheid. Hieronder laten we je zien wat voor voordelen dat zijn en in welke voedingsmiddelen de meeste probiotica zitten.
In welke voedingsmiddelen zitten probiotica?
Het fermentatieproces helpt om koolhydraten om te zetten in alcoholen of organische zuren. Door dit proces kunnen de probiotische organismen zich ontwikkelen. Op die manier verlengen ze de houdbaarheid en geven ze de voedingsmiddelen een lekkere smaak.
Wat zijn de voordelen van probiotische voedingsmiddelen?
- Verminderde symptomen van lactose-intolerantie: Dit komt omdat de Lactobacillus- en Streptococcus-stammen in probiotica de symptomen van lactose-intolerantie verminderen. Hierdoor kunnen symptomen zoals een opgeblazen gevoel, diarree en gasvorming afnemen (3, 4, 5). Dit komt omdat bacteriën enzymen leveren die de lactose afbreken (6).
- Verbeterde opname van voedingsstoffen: Er zijn onderzoeken die suggereren dat de toevoeging van probiotica aan voedsel de biologische beschikbaarheid van bepaalde voedingsstoffen verhoogt. Bacteriën geven ook zelf enzymen en vitamines af aan de darmen (6, 7).
- Vermindering van allergische reacties en eczeem: De nuttige bacteriën in probiotica, kunnen de symptomen van allergieën en atopische huidreacties verbeteren (8). De mogelijkheid om deze symptomen in de toekomst te verbeteren is onderzocht door de darmen van zuigelingen en kinderen in de gaten en de darmflora gezond te houden (6).
- Bescherming tegen schadelijke micro-organismen: De darmflora is in staat antimicrobiële stoffen te produceren die ziekteverwekkers aanvallen. Deze bescherming speelt een fundamentele rol voor de gezondheid van je darmen (6, 9).
- Versterking van het immuunsysteem: In 1994 verklaarde de Wereldgezondheidsorganisatie dat probiotica onze belangrijkste immuunbarrière zouden zijn voor aanvallen door ziekteverwekkers, na de ontwikkeling van antibioticaresistentie (6). De microbiota zouden de darmbarrière versterken.
Ondanks dat het nog niet volledig in kaart is gebracht hoe darmbacteriën deze voordelen precies produceren, bestaat er onder veel deskundigen geen twijfel over het belang van probiotica en darmbacteriën binnen een gezonde levensstijl.
In welke voedingsmiddelen zitten probiotica?
Voedingsmiddelen met probiotica zijn gefermenteerde voedingsmiddelen. Over het algemeen zijn ze licht verteerbaar, blijven ze lang goed en leveren ze voedingsstoffen die gunstig zijn voor je gezondheid. Hieronder vind je een handig overzicht met de populairste en de meest bekende probiotische voedingsmiddelen die er zijn (11):
- Yoghurt: Dit is misschien wel één van de bekendste probiotische voedingsmiddelen in onze samenleving. Yoghurt wordt verkregen uit de fermentatie van melk door bacteriën zoals Lacbobacillus, Bifidobacteria en Streptococcus.
- Augurken: Augurken zijn vaak ook gefermenteerd. Het fermentatieproces gebeurt met pekel (een combinatie van zeezout en water). In de meeste gevallen zit er Lacbobacillus in augurken. Kies voor gezouten augurken zonder azijn.
- Kefir: Dit is een zuivelproduct dat lijkt op vloeibare yoghurt. Het wordt gefermenteerd met gisten en bacteriën zoals Lactobacillus. Het fermentatieproces resulteert in een vloeibaar product en bloemkoolachtige korrels, die de bacteriën en schimmels bevatten die nuttig zijn voor toekomstige fermentaties.
- Kombucha: Dit preparaat is het resultaat van de fermentatie van groene of zwarte thee door de werking van bacteriën en schimmels. De basis, meestal in de vorm van een geleiachtige schijf, wordt ‘SCOBY’ genoemd (Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast).
- Nattō: Dit is een preparaat dat met de hulp van de bacterie Bacillus subtilis wordt verkregen uit de fermentatie van sojabonen. Daarnaast kunnen ook andere peulvruchten zoals kikkererwten, witte of zwarte bonen worden gebruikt.
- Zuurkool: Ook zuurkool is gefermenteerd. Door de fermentatie blijft de kool veel langer houdbaar. De melkzuurbacteriën in de zuurkool hebben een gunstig effect op de darmen. Je kunt zuurkool gebruiken in veel verschillende recepten zoals bijvoorbeeld stoofschotels, salades en soepen.
- Tempeh: Dit is gemaakt van gefermenteerde sojabonen, met behulp van een schimmel genaamd Rhizopus. Tempeh wordt bovendien vaak gebruikt in vegetarische en veganistische diëten als vervanging voor voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong dankzij het hoge gehalte aan vezels en vitamines.
- Miso: Miso is vooral in Japan al langer erg populair. De basis van misosoep is een mengsel van gefermenteerde sojabonen, zout en een graan. Miso wordt gemaakt van de gefermenteerde Kōji-paddenstoel (Aspergillus oryzae).
We raden je aan om de bovenstaande producten zoveel mogelijk aan je dieet toe te voegen om van de vele voordelen van probiotica te genieten.
Instructies om thuis je eigen yoghurt te bereiden, met of zonder yoghurtmaker!
Als je denkt dat het onmogelijk is om thuis yoghurt te maken zonder yoghurtmaker, dan vergis je je! Hieronder laten we je twee zeer efficiënte technieken zien om thuis je eigen yoghurt te maken, of je nu een yoghurtmaker hebt of niet.
Wat heb je nodig?
De spullen die je nodig hebt om je eigen yoghurt te maken, kun je gelukkig gewoon in de supermarkt of online kopen:
- 1 liter verse koemelk
- 1 liter gewone yoghurt met levende culturen of yoghurtculturen om 1 liter yoghurt te maken
- Keukenthermometer
- Yoghurtmaker of een bakje met deksel dat je warm kunt houden
Voorbereidingen
Om te beginnen warm je de melk op tot 40 graden. Controleer de temperatuur met de keukenthermometer. Vervolgens voeg je de natuurlijke yoghurt of de culturen toe. Meng nu alles goed met elkaar.
Daarna moet je het mengsel op een constante temperatuur laten rusten. Volg vervolgens onderstaande stappen voor het beste resultaat.
Met yoghurtmaker
Dit is de eenvoudigste manier om thuis je eigen yoghurt te maken. Met een yoghurtmaker houd je de yoghurt eenvoudig op een stabiele temperatuur gedurende het door jou gekozen aantal uren.
Om de hierboven genoemde voorbereidingen af te maken met een yoghurtmaker, giet je het mengsel in bij voorkeur glazen bakjes en zet je het 8 tot 12 uur in de yoghurtmaker bij een constante temperatuur van 40 graden. De temperatuur mag niet hoger zijn dan 45 graden omdat de bacteriën het proces anders misschien niet overleven.
Bij sommige yoghurtmakers zitten al bakjes, in dat geval kun je die het beste gebruiken.
Zonder yoghurtmaker
Als je geen yoghurtmaker hebt, kun je nog steeds thuis yoghurt maken. Volg daarvoor simpelweg de volgende stappen:
- Doe de yoghurt in een bij voorkeur glazen bakje met deksel dat je warm kunt houden.
- Tijdens de zomer kun je het mengsel in de zon laten staan.
- Tijdens de winter kun je hem op een verwarming plaatsen.
- Laat het mengsel 8 tot 12 uur in of op de warmtebron staan.
- Denk eraan om de temperatuur van het mengsel in de gaten te blijven houden. Voorkom dat de temperatuur hoger dan 45 graden wordt, anders kunnen de bacteriën sterven.
En klaar! Als de yoghurt een beetje is uitgehard, kun je het tot 7 dagen in de koelkast bewaren. Je kunt er nu heerlijk van genieten, bijvoorbeeld gecombineerd met fruit, granola of noten.
Hergebruik de yoghurt
Met deze techniek kun je de eerder gemaakte yoghurt hergebruiken om het bereidingsproces te herhalen. Het enige wat je dan nog hoeft te doen is één tot twee eetlepels yoghurt te nemen, het opnieuw te mengen met melk en het de aangegeven tijd te laten rusten.
Als je proeft dat het hergebruik van de yoghurt niet meer is wat het was, kun je opnieuw een yoghurtcultuur toevoegen of yoghurt met levende culturen kopen om het proces opnieuw te starten.
Probiotische voedingsmiddelen: Waar moet je op letten?
Stel je voor: Je loopt door de supermarkt en je ziet twee verschillende probiotische producten staan. Beide merken beloven je alle voordelen van de wereld. Je weet niet goed welke je moet kiezen. In dit soort situaties is het handig als je weet op weke criteria je moet letten. Hieronder laten we je zien welke factoren je helpen de beste probiotische voedingsmiddelen te kopen:
Hoe identificeer je levende culturen?
Als probiotische voedingsmiddelen geen levende culturen meer hebben, hebben ze hun probiotische effect al verloren. Volg daarom de volgende tips om er zeker van te zijn dat de voedingsmiddelen levende culturen bevatten:
- Vermijd gepasteuriseerd voedsel.
- Controleer de vervaldatum.
- Vermijd slecht gekoelde producten.
- Controleer de ingrediëntenlijst. Als het product probiotica bevat, moet dat op de verpakking vermeld worden.
(Bron: Danifoto: 50397917/ 123rf.com)
Natriumgehalte
Veel gefermenteerde voedingsmiddelen hebben een hoog natriumgehalte. De Food and Drug Administration (FDA) raadt aan om minder dan 2300 milligram natrium per dag (17) te consumeren, wat overeenkomt met een theelepel keukenzout.
Houd bij het kiezen van producten daarom rekening met het volgende:
- Controleer het etiket: Als het goed is, geeft het etiket de hoeveelheid natrium in milligrammen per portie aan, naast het percentage van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Als algemene vuistregel geldt dat minder dan 5% als natriumarm wordt beschouwd. Een percentage van meer dan 20% betekent dat het voedingsmiddel zeer veel natrium bevat.
- Controleer de dosering: Veel mensen negeren de aanbevolen grootte van de porties, waardoor ze misschien wel een dubbele of zelfs driedubbele portie consumeren. Zo krijg je dus ook meer natrium dan geadviseerd binnen.
- Zelf recepten bereiden: Vaak is het eten dat je thuis maakt het gezondst. Probeer je eigen versies van je favoriete gerechten te maken. Gebruik natriumarm zout of zoek naar alternatieve recepten die gemaakt kunnen worden met minder zout.
Controleer dus van tevoren of de prebiotische voedingsmiddelen veel natrium bevatten, om zo effectief en veilig mogelijk van de voordelen van probiotica te genieten.
Producten voor vegetariërs en veganisten
Probiotische voedingsmiddelen die geschikt zijn voor vegetariërs en veganisten zijn gelukkig niet moeilijk te vinden. Omdat de producten worden bereid met ingrediënten van plantaardige oorsprong, zijn ze over het algemeen zeer goed te combineren met dit soort diëten. Vergeet echter nooit om de etiketten goed te controleren, om 100% zeker te zijn van je keuze.
Samenvatting
Probiotica worden steeds populairder. Misschien kende je ze al, van bijvoorbeeld zuivelproducten met goede bacteriën of voedingssupplementen. Er zijn echter ook voedingsmiddelen die uit zichzelf, of na een bewerkingsproces, deze goede bacteriën bevatten.
Tegenwoordig wordt het steeds gemakkelijker om dit soort voedingsmiddelen in de supermarkt te vinden of producten te kopen zodat je ze zelf kunt bereiden. Zo geniet je optimaal van de heerlijke smaak en grote voordelen van probiotische voedingsmiddelen.
Vond je ons artikel over voedingsmiddelen met probiotica interessant? Laat dan hieronder je reactie achter of deel het artikel op social media met je vrienden en familie. We zijn erg nieuwsgierig naar jouw ervaringen!
(Bron van de header afbeelding: Kandrashevich: 114802382/ 123rf.com)
Referenties (17)
1.
FAO/WHO. Guidelines for the Evaluation of Probiotics in Food. . [Internet] Food and Agriculture Organization of the United Nations, World Health Organization; 2001.
Bron
2.
Mack D. Probiotics. Mixed messages. [Internet] Canadian Family Physician. 2005;1455–7.
Bron
3.
Oak SJ, Jha R. The effects of probiotics in lactose intolerance: A systematic review [Internet]. Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 2018;59(11):1675–83.
Bron
4.
Vitellio P, Celano G, Bonfrate L, Gobbetti M, Portincasa P, Angelis MD. Effects of Bifidobacterium longum and Lactobacillus rhamnosus on Gut Microbiota in Patients with Lactose Intolerance and Persisting Functional Gastrointestinal Symptoms: A Randomised, Double-Blind, Cross-Over Study [Internet]. Nutrients. 2019;11(4):886.
Bron
5.
Vrese MD, Stegelmann A, Richter B, Fenselau S, Laue C, Schrezenmeir J. Probiotics—compensation for lactase insufficiency [Internet]. The American Journal of Clinical Nutrition. 2001;73(2).
Bron
6.
Parvez S, Malik K, Kang SA, Kim H-Y. Probiotics and their fermented food products are beneficial for health. [Internet]. Journal of Applied Microbiology. 2006;100(6):1171–85.
Bron
7.
Krajmalnik-Brown R, Ilhan Z-E, Kang D-W, Dibaise JK. Effects of Gut Microbes on Nutrient Absorption and Energy Regulation [Internet]. Nutrition in Clinical Practice. 2012;27(2):201–14.
Bron
8.
Rusu E, Enache G, Cursaru R, Alexescu A, Radu R, Onila O, et al. Prebiotics and probiotics in atopic dermatitis (Review) [Internet]. Experimental and Therapeutic Medicine. 2019.
Bron
9.
Creus EG. Alimentos prebióticos y probióticos. [Internet] Offarm. 2004;23(5):90–8.
Bron
10.
Fijan S. Microorganisms with Claimed Probiotic Properties: An Overview of Recent Literature. [Internet] International Journal of Environmental Research and Public Health. 2014;11(5):4745–67.
Bron
11.
Foods With Probiotics That Help Digestion [Internet]. WebMD. 2020
Bron
12.
Foster K. What’s the Difference Between Pickling and Fermenting? [Internet]. Kitchn. Apartment Therapy, LLC.; 2019.
Bron
13.
Hwang J, Kim J-C, Moon H, Yang J-Y, Kim M. Determination of sodium contents in traditional fermented foods in Korea. [Internet]. Journal of Food Composition and Analysis. 2017;56:110–4.
Bron
14.
Milner M, Makise K. Natto and Its Active Ingredient Nattokinase: A Potent and Safe Thrombolytic Agent. [Internet]. Alternative and Complementary Therapies. 2002;8(3):157–64.
Bron
15.
Watawana MI, Jayawardena N, Gunawardhana CB, Waisundara VY. Health, Wellness, and Safety Aspects of the Consumption of Kombucha. [Internet]. Journal of Chemistry. 2015;2015:1–11.
Bron
16.
Borriello SP, Hammes WP, Holzapfel W, Marteau P, Schrezenmeir J, Vaara M, et al. Safety of Probiotics That Contain Lactobacilli or Bifidobacteria. [Internet]. Clinical Infectious Diseases. 2003;36(6):775–80.
Bron
17.
El sodio en su dieta [Internet]. Food and Drug Administration (FDA). 2020
Bron