
Onze selectiecriteria
Gezondheid en ziekte zijn twee verschillende kanten van dezelfde medaille. Verkoudheid, seizoensgriep en allerlei soorten infecties maken het ons soms moeilijk. Als je ziek bent kun je niet naar je werk of naar school en blijf je beperkt tot je bed of de bank. Maar is er wellicht een manier om je weerstand te verhogen en te voorkomen dat je weer ziek wordt?
Helaas bestaat er nog geen medicijn dat ons een eeuwige gezondheid biedt. Wat we wel kunnen doen, is een reeks gezonde maatregelen en routines toepassen om ons immuunsysteem zo sterk mogelijk te houden. Op deze manier help je je eigen lichaam een handje om eventuele ziekten te bestrijden. Wil je weten hoe je gezond kunt blijven? Blijf lezen!
Belangrijk om te weten
- Door de juiste maatregelen te nemen kunnen we ons immuunsysteem een handje helpen om te voorkomen dat we ziek worden. Ons immuunsysteem bevat cellen, signaalmoleculen en eiwitten die verantwoordelijk zijn voor de bestrijding van virussen en bacteriën.
- Door goed te eten, voldoende te rusten en stress op afstand te houden verhogen we onze weerstand en helpen we ons immuunsysteem om ons gezond te houden.
- De juiste supplementen kunnen je helpen om je immuunsysteem te versterken. Als je je gezonder wilt voelen, raden we aan te experimenteren met bijvoorbeeld multivitaminen, supplementen met vitamine C of D, probiotica of andere preparaten zoals echinacea.
Onze selectie: De beste supplementen op de markt om je weerstand te versterken
Hieronder vind je een selectie met de beste producten die helpen om je immuunsysteem te versterken. Als je echt last hebt van verdachte symptomen, raden we aan eerst contact op te nemen met je arts. Zodra je ernstige gezondheidsproblemen hebt uitgesloten, kun je de onderstaande producten gebruiken om je beter te voelen of om een voedingstekort op te lossen.
Alles wat je moet weten om je weerstand te verhogen
Ons immuunsysteem beschermt ons lichaam tegen ziekteverwekkers. Slechte voeding, stress of te weinig slaap zijn slechts 3 voorbeelden van de vele factoren die onze afweer verzwakken en ons kwetsbaar maken voor ziekten. Gelukkig kunnen we onszelf bepaalde gezonde gewoonten aanleren die ons helpen om onze immuniteit te versterken. Hieronder vind je de antwoorden op de meest gestelde vragen over hoe je je immuunsysteem een handje helpt om gezond te blijven.
(Bron: Yeulet: 42131725/ 123rf.com)
Het immuunsysteem en onze weerstand
Een volledig begrip van het immuunsysteem is over het algemeen een prestatie die alleen is weggelegd voor specialisten in de genetica en immunologie.
Toch kunnen we ons best doen om zoveel mogelijk over ons immuunsysteem te weten te komen. Op die manier zul je ook de mechanismen die het immuunsysteem versterken of verzwakken beter begrijpen, wat helpt om gezond te blijven. Een eenvoudige manier om ons afweersysteem te begrijpen, is door dit systeem in 2 vormen van immuniteit te verdelen (1):
- Aangeboren (innate) immuniteit: Dit systeem heb je bij je geboorte al en bestaat uit de fysieke barrière en de algemene afweer, zoals de huid, maagzuur en zweet en van bepaalde cellen zoals macrofagen die lichaamsvreemde micro-organismen vernietigen.
- Verworven (adaptive) immuniteit: Het immuunsysteem kan een specifiek micro-organisme herkennen en erop reageren. Het adaptieve deel past zich aan de pathogeen aan. Dit kost tijd, maar zal uiteindelijk voor een sterke afweer zorgen. Bovendien is het lichaam daarna vaak langdurig beschermd tegen deze ziekte.
Belangrijke bondgenoten van een hoge weerstand: rust, voeding en sport
Het is daarom raadzaam je weerstand te verhogen met een juiste leefstijl en gezonde voeding. De factoren die we hierboven noemen zijn in staat om onze mate van weerstand tegen ziektes en de snelheid van ons herstel te bepalen. Hieronder geven we je de belangrijkste tips om je immuunsysteem een handje te helpen om je weerstand op peil te houden.
Gezonde voeding om ziekten te bestrijden
Voedingsstof | Functie | Voedselbronnen |
---|---|---|
Arginine | Goede werking van macrofagen | Goji-bessen, noten, vlees, spirulina en peulvruchten |
Vitamine A | Celdeling en proliferatie van lymfocyten | Levertraan, zoete aardappel, wortel, spinazie en margarine |
Vitamine C | Versterking van de werking van de huidbarrière
Microbiële vernietiging Mogelijke proliferatie van lymfocyten |
Citrusvruchten, broccoli, bloemkool, boerenkool en paprika |
Vitamine D | Activering van de immuunrespons
Productie van antimicrobiële eiwitten |
Levertraan, verrijkte melk, vette vis, kaas en eigeel |
Vitamine E | Antioxidant
Regulator van de immuunrespons Interactie tussen moleculen |
Zonnebloem, avocado, spinazie en amandelzaden |
Glutamine | Energiebron voor de cellen van het immuunsysteem
Replicatie van de cellen van het immuunsysteem |
Kippenvlees, rundvlees, eieren en zuivel. |
IJzer | Ontwikkeling van lymfocyten | Rood vlees, tofu, cashewnoten en spinazie |
Selenium | Reactie op virale infecties en ontstekingsregulatie | Varkensvlees, rundvlees, gevogelte en tonijn |
Zink | Celdeling en proliferatie van lymfocyten | Vlees, zeevruchten, noten, zuivel en graan |
Sport als preventief middel
Het is aangetoond dat regelmatig sporten het immuunsysteem versterkt, waardoor we ons niet alleen beter voelen maar er ook beter uit gaan zien. Als je niet voldoende beweegt, zal je immuunsysteem in de loop van de tijd verzwakken, waardoor je kwetsbaarder wordt voor infecties en ziekten (9, 10).
Maar hoeveel moet je dan precies sporten om gezond te blijven? De tabel hieronder toont op een geordende manier de richtlijnen die door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) worden aanbevolen met betrekking tot sporten (11):
Leeftijdsgroep | Aanbevelingen van het WHO |
---|---|
Kinderen van 5-17 jaar | Het liefst sporten met een lagere intensiteit die van langere duur zijn, zoals joggen, fietsen, roeien, crosstrainer
Speelse activiteiten of gymmen Dagelijks minimaal 60 minuten Minstens 3 keer per week meer intensieve activiteiten |
Volwassenen van 18-65 jaar | Recreatieve activiteiten, zoveel mogelijk te voet of met de fiets reizen naar bijvoorbeeld je werk
Minimaal 150 minuten per week een matige intensiteitsoefening Je kunt ook 75 minuten per week met een hoge intensiteit trainen Elke oefensessie dient minimaal 10 minuten te duren Voer 2 keer per week over vaker activiteiten uit om de spieren en botten te versterken |
Volwassenen van ouder dan 65 jaar | Recreatieve activiteiten, zoveel mogelijk te voet of met de fiets reizen, gezinsactiviteiten
Minimaal 150 minuten per week een matige intensiteitsoefening Je kunt ook 75 minuten per week met een hoge intensiteit trainen Elke oefensessie dient minimaal 10 minuten te duren |
De voordelen van een goede nachtrust
Rust komt vooral de adaptieve immuniteit ten goede, door antilichamen en signaalmoleculen aan te maken. Daarnaast wordt het immunologische geheugen gestimuleerd om snel te reageren op virussen of bacteriën waarmee we al eerder in aanraking zijn gekomen (3, 12).
In de tabel hieronder vind je de rusttijd die volgens de National Sleep Foundation als geschikt wordt bestempeld voor de verschillende leeftijdsgroepen (13). Door deze aanbevelingen te volgen, zul je je niet alleen uitgerust voelen maar ook gezonder blijven!
Leeftijdsgroep | Aantal uur slapen |
---|---|
Baby’s (0-3 maanden) | 14-17 uur |
Baby’s (4-11 maanden) | 12-15 uur |
Kleine kinderen (1-2 jaar) | 11-14 uur |
Kinderen (3-5 jaar) | 10-13 uur |
Kinderen (6-13 jaar) | 9-11 uur |
Tieners (14-17 jaar) | 8-10 uur |
Volwassenen (18-65 jaar) | 7-9 uur |
Ouderen (meer dan 65 jaar) | 7-8 uur |
(Bron: Navas: 56556286/ 123rf.com)
Supplementen die helpen om je weerstand te verhogen
Het is belangrijk om te onthouden dat supplementen echter nooit een medische behandeling vervangen. Bovendien kan het misbruik van bepaalde supplementen tijdens een ziekte schadelijk zijn, door voedingsstoffen te leveren aan de ziekte-kiemen en zo hun vermenigvuldiging bevorderen (30). We raden je daarom aan om altijd aandachtig de gebruiksaanwijzing van de fabrikant door te nemen, voordat je begint met de inname van een supplement.
(Bron: Guillem: 102077414/ 123rf.com)
Waar moet je op letten bij je aankoop?
Hieronder vind je een aantal producten die op de markt worden aangeboden als supplementen die helpen om de afweer te versterken. We bespreken de werking van de producten en laten je zien op welke factoren je moet letten, zodat je het product kunt kopen dat het beste bij je past. Nieuwsgierig geworden? Lees snel verder!
Multivitamine en -mineralen
Supplementen die vitamines en mineralen combineren, kunnen mensen helpen die om wat voor reden dan ook een voedingstekort hebben. Dit soort producten zijn met name interessant voor bijvoorbeeld veganisten die geen tot weinig vitamine B12 innemen, mensen die proberen af te vallen en weinig voedingsstoffen binnen krijgen en ouderen die kwetsbaar zijn voor ondervoeding (6, 31, 32, 33.34 ).
Hieronder zie je een tabel met daarin de belangrijkste vitamines en mineralen die kunnen helpen als het gaat om het versterken van je weerstand:
Vitamines en mineralen | Effect |
---|---|
Vitamine A | Vermijdt tekorten
Helpt besmettelijke ziekten bij ondervoede mensen te voorkomen |
Vitamine B | Vermijdt tekorten |
Vitamine C | Helpt om de ernst en de duur van luchtweginfecties verminderen |
Vitamine D | Vermijdt tekorten, vermoedelijk door de frequentie van luchtwegaandoeningen te verminderen |
IJzer | Vermijdt tekorten, waardoor de kans op infectie aanzienlijk vermindert
Een verkeerd gebruik kan onderliggende aandoeningen verergeren |
Zink | Mogelijke vermindering van de intensiteit van symptomen van verkoudheid
Helpt om de hersteltijd van een verkoudheid te verkorten |
Vitamine C
Vrijwel alle supplementen met multivitaminen bevatten vitamine C. De populariteit van deze voedingsstof zorgt er echter ook voor dat veel mensen deze liever apart consumeren. Deze vitamine stimuleert de vorming van witte bloedcellen die een belangrijk onderdeel zijn van ons immuunsysteem en dus onze weerstand.
Sommige experts beweren dat de inname van vitamine C ons er niet van weerhoudt om ziek te worden. Het kan echter wel de intensiteit en duur van bepaalde symptomen zoals een verkoudheid verminderen (33). Voordat je begint met een vitamine C-supplement, is het raadzaam uit te sluiten dat je niet aan een andere, ernstigere ziekte lijdt waarvoor medische zorg nodig is.
(Bron: Doroshin: 38455095/ 123rf.com)
Vitamine D
We hebben vitamine D nodig om gezond te blijven. Een klein gebrek aan vitamine D maakt je al behoorlijk vatbaar voor ziekte. De belangrijkste bron van vitamine D is zonlicht. Als je veel binnen moet blijven omdat je bijvoorbeeld nachtdiensten draait of om een andere reden veel tijd binnenshuis doorbrengt, raden we aan om een vitamine D-supplement te gebruiken. (35).
Probiotica
Ook de microbiota van ons lichaam zijn erg belangrijk voor ons welzijn. Deze nuttige bacteriën voorkomen dat we worden aangevallen door schadelijke micro-organismen. Het behoud van een gezonde darmflora moet daarom een van je prioriteiten zijn. Stress, een slechte voeding en het gebruik van antibiotica kunnen dit delicate evenwicht vernietigen (36.37).
Samenvatting
Om ons immuunsysteem zo sterk mogelijk te houden, kunnen we een reeks gezonde maatregelen en routines toepassen. Op deze manier helpen we ons eigen lichaam een handje om ziekten te bestrijden. Wil je weten hoe je gezond kunt blijven? In deze shopgids vind je alle tips en tools die je nodig hebt om je weerstand te vergroten.
Heeft ons artikel je geholpen? Laat hieronder je reactie achter of deel het artikel op social media. We zijn benieuwd naar jouw ervaringen!
(Bron van de header afbeelding: Monticello: 32014496/ 123rf.com)
Referenties (41)
1.
Nicholson LB. The immune system. Essays Biochem [Internet]. 2016 Oct 31 [ 2020 Mar 23];60(3):275–301.
Bron
2.
Dragoş D, Tănăsescu MD. The effect of stress on the defense systems. J Med Life [Internet]. 2010 [ 2020 Mar 22];3(1):10–8.
Bron
3.
Besedovsky L, Lange T, Born J. Sleep and immune function. Pflügers Arch – Eur J Physiol [Internet]. 2012 Jan 10 [ 2020 Mar 22];463(1):121–37.
Bron
4.
Calder PC. Feeding the immune system. Proc Nutr Soc [Internet]. 2013 Aug 21 [ 2020 Mar 23];72(3):299–309.
Bron
5.
Béres A, Lelovics Z, Antal P, Hajós G, Gézsi A, Czéh Á, et al. “Does happiness help healing?” Immune response of hospitalized children may change during visits of the Smiling Hospital Foundation’s Artists. Orv Hetil [Internet]. 2011 [cited 2020 Mar 22];152(43):1739–44.
Bron
6.
Maggini S, Wintergerst ES, Beveridge S, Hornig DH. Selected vitamins and trace elements support immune function by strengthening epithelial barriers and cellular and humoral immune responses. In: British Journal of Nutrition [Internet]. 2007 [ 2020 Mar 16]. p. S29-35.
Bron
7.
Pascual V, Perez Martinez P, Fernández JM, Solá R, Pallarés V, Romero Secín A, et al. SEA/SEMERGEN consensus document 2019: Dietary recommendations in the prevention of cardiovascular disease. Semergen. 2019 Jul 1;45(5):333–48.
Bron
8.
Locke A, Schneiderhan J, Zick SM. Diets for Health: Goals and Guidelines. Am Fam Physician [Internet]. 2018 Jun 1 [ 2020 Mar 2];97(11):721–8.
Bron
9.
Sellami M, Gasmi M, Denham J, Hayes LD, Stratton D, Padulo J, et al. Effects of Acute and Chronic Exercise on Immunological Parameters in the Elderly Aged: Can Physical Activity Counteract the Effects of Aging? Front Immunol [Internet]. 2018 Oct 10 [ 2020 Mar 22];9(OCT).
Bron
10.
Campbell JP, Turner JE. Debunking the Myth of Exercise-Induced Immune Suppression: Redefining the Impact of Exercise on Immunological Health Across the Lifespan. Front Immunol [Internet]. 2018 Apr 16 [ 2020 Mar 22];9(APR).
Bron
11.
WHO | Recomendaciones mundiales sobre la actividad física para la salud. WHO [Internet]. 2013 [ 2020 Mar 22]
Bron
12.
Besedovsky L, Lange T, Haack M. The sleep-immune crosstalk in health and disease. Physiol Rev [Internet]. 2019 Jul 1 [ 2020 Mar 22];99(3):1325–80.
Bron
13.
Nation Sleep Foundation. National Sleep Foundation Recommends New Sleep Times. Natl Sleep Found [Internet]. 2019 [ 2020 Mar 22];1–4.
Bron
14.
Brod S, Rattazzi L, Piras G, D’Acquisto F. ‘As above, so below’ examining the interplay between emotion and the immune system. Immunology [Internet]. 2014 Nov [ 2020 Mar 22];143(3):311–8.
Bron
15.
D’Acquisto F. Affective immunology: where emotions and the immune response converge. Dialogues Clin Neurosci [Internet]. 2017 Mar 1 [ 2020 Mar 22];19(1):9–19.
Bron
16.
Koenig HG, Cohen HJ, George LK, Hays JC, Larson DB, Blazer DG. Attendance at religious services, interleukin-6, and other biological parameters of immune function in older adults [Internet]. Vol. 27, International Journal of Psychiatry in Medicine. Baywood Publishing Co. Inc.; 1997 [ 2020 Mar 22]. p. 233–50.
Bron
17.
Koenig HG. Psychoneuroimmunology and the faith factor. J Gend Specif Med [Internet]. 2000 [ 2020 Mar 22];3(5):37–44.
Bron
18.
Koenig HG. Religion, Spirituality, and Health: The Research and Clinical Implications. ISRN Psychiatry [Internet]. 2012 [ 2020 Mar 22];2012:1–33.
Bron
19.
Falkenberg RI, Eising C, Peters ML. Yoga and immune system functioning: a systematic review of randomized controlled trials [Internet]. Vol. 41, Journal of Behavioral Medicine. Springer New York LLC; 2018 [ 2020 Mar 22]. p. 467–82.
Bron
20.
Yeh S-H. Regular tai chi chuan exercise enhances functional mobility and CD4CD25 regulatory T cells. Br J Sports Med [Internet]. 2006 Mar 1 [ 2020 Mar 22];40(3):239–43.
Bron
21.
Black DS, Slavich GM. Mindfulness meditation and the immune system: a systematic review of randomized controlled trials. Ann N Y Acad Sci [Internet]. 2016 Jun 1 [ 2020 Mar 22];1373(1):13–24.
Bron
22.
Pennebaker JW, Kiecolt-Glaser JK, Glaser R. Disclosure of traumas and immune function: Health implications for psychotherapy. J Consult Clin Psychol [Internet]. 1988 [ 2020 Mar 22];56(2):239–45.
Bron
23.
Segerstrom SC, Miller GE. Psychological stress and the human immune system: A meta-analytic study of 30 years of inquiry. Psychol Bull [Internet]. 2004 Jul [ 2020 Mar 22];130(4):601–30.
Bron
24.
Qiu F, Liang C-L, Liu H, Zeng Y-Q, Hou S, Huang S, et al. Impacts of cigarette smoking on immune responsiveness: Up and down or upside down? Oncotarget [Internet]. 2017 Jan 3 [ 2020 Mar 23];8(1):268–84.
Bron
25.
WHO. Alcohol [Internet]. 2018 [ 2020 Mar 23].
Bron
26.
Barr T, Helms C, Grant K, Messaoudi I. Opposing effects of alcohol on the immune system. Prog Neuro-Psychopharmacology Biol Psychiatry [Internet]. 2016 Feb 4 [ 2020 Mar 23];65:242–51.
Bron
27.
Zaki NG, Osman A, Moustafa H, Saad AH. Alterations of immune functions in heroin addicts. Egypt J Immunol [Internet]. 2006 [ 2020 Mar 23];13(1):153–71.
Bron
28.
Pellegrino T, Bayer BM. In vivo effects of cocaine on immune cell function. J Neuroimmunol [Internet]. 1998 Mar 15 [ 2020 Mar 23];83(1–2):139–47.
Bron
29.
Cheskin LJ, Margolick J, Kahan S, Mitola AH, Poddar KH, Nilles T, et al. Effect of Nutritional Supplements on Immune Function and Body Weight in Malnourished Adults. Nutr Metab Insights [Internet]. 2010 Jan 4 [ 2020 Mar 23];3:NMI.S4460.
Bron
30.
Soyano A, Gómez M. Role of iron in immunity and its relation with infections [Internet]. Vol. 49, Archivos latinoamericanos de nutrición. 1999 [ 2020 Mar 21].
Bron
31.
Villamor E, Fawzi WW. Effects of vitamin A supplementation on immune responses and correlation with clinical outcomes [Internet]. Vol. 18, Clinical Microbiology Reviews. 2005 [ 2020 Mar 23]. p. 446–64.
Bron
32.
Maggini S, Beveridge S, Suter M. A combination of high-dose vitamin C plus zinc for the common cold. J Int Med Res [Internet]. 2012 [ 2019 Oct 13];40(1):28–42.
Bron
33.
Chambial S, Dwivedi S, Shukla KK, John PJ, Sharma P. Vitamin C in disease prevention and cure: An overview [Internet]. Vol. 28, Indian Journal of Clinical Biochemistry. 2013 [ 2019 Oct 13]. p. 314–28.
Bron
34.
Maggini S, Pierre A, Calder P. Immune Function and Micronutrient Requirements Change over the Life Course. Nutrients [Internet]. 2018 Oct 17 [ 2020 Mar 23];10(10):1531.
Bron
35.
Mora JR, Iwata M, von Andrian UH. Vitamin effects on the immune system: vitamins A and D take centre stage. Nat Rev Immunol [Internet]. 2008 Sep [ 2020 Mar 19];8(9):685–98.
Bron
36.
Markowiak P, Ślizewska K. Effects of probiotics, prebiotics, and synbiotics on human health. Vol. 9, Nutrients. MDPI AG; 2017.
Bron
37.
Bischoff SC, Barbara G, Buurman W, Ockhuizen T, Schulzke J-D, Serino M, et al. Intestinal permeability – a new target for disease prevention and therapy. BMC Gastroenterol [Internet]. 2014 Dec 18 [ 2019 Sep 8];14(1):189.
Bron
38.
Fratellone PM, Tsimis F, Fratellone G. Apitherapy Products for Medicinal Use. J Altern Complement Med [Internet]. 2016 Dec 1 [ 2020 Mar 23];22(12):1020–2.
Bron
39.
Barrett B. Medicinal properties of Echinacea: A critical review [Internet]. Vol. 10, Phytomedicine. Urban und Fischer Verlag Jena; 2003 [ 2020 Mar 20]. p. 66–86.
Bron
40.
Karsch-Völk M, Barrett B, Kiefer D, Bauer R, Ardjomand-Woelkart K, Linde K. Echinacea for preventing and treating the common cold. Cochrane Database Syst Rev [Internet]. 2014 Feb 20 [ 2020 Mar 23];2014(2).
Bron
41.
Jepson R, L M, Craig J. Arándanos para la prevención de infecciones urinarias. La Bibl Cochrane Plus [Internet]. 2008 [ 2020 Mar 23];4(2):19.
Bron