pillen van verschillende kleuren
Laatst bijgewerkt: 08-12-2020

Onze selectiecriteria

14Onderzochte producten

24Bestede uren

12Beoordeelde onderzoeken

163Verzamelde opmerkingen

Hoe weet ik of ik te veel vitamine B12 inneem? Moet ik me zorgen maken als ik deze supplementen gebruik? Hoewel veel mensen zich zorgen maken over een gebrek aan vitamine B12, zijn er enkele gevallen geweest waarin een overmaat aan deze voedingsstof leidde tot complicaties, zoals acne of een verergering van bepaalde nieraandoeningen.

Een teveel aan vitamine B12 komt maar zelden voor, en de orale supplementen worden bij hoge doses als veilig beschouwd. De toxiciteit die door deze vitamine wordt veroorzaakt, wordt geproduceerd door injecteerbare toediening van zeer hoge concentraties gedurende een lange periode. In deze gids vertellen we welke wetenschappelijke informatie bestaat over dit onderwerp.

Belangrijk om te weten

  • Vitamine B12, of cobalamine, speelt een rol in het energiemetabolisme, de productie van rode bloedcellen en de neurologische functie, naast andere fysiologische taken. Als vitamine B12 uit de voeding wordt verkregen, is het bijna onmogelijk er een teveel aan te krijgen.
  • Orale cobalamine supplementen zijn veilig bij hoge doses, maar dit betekent niet dat ze geen enkele bijwerking kunnen veroorzaken. Hoewel een teveel aan vitamine B12 meestal wordt geassocieerd met injecteerbare megadoses, is er ook melding gemaakt van toxiciteit door orale inname.
  • Om overconsumptie van vitamine B12 te voorkomen, moet je de volgende adviezen volgen: verkrijg cobalamine uit natuurlijke voedingsbronnen, raadpleeg een arts voordat je supplementen neemt, en meet je bloedspiegel van vitamine B12.

Onze selectie: De veiligste vitamine B12 supplementen op de markt

Er zijn zeer weinig gevallen van een teveel aan vitamine B12 geassocieerd met orale suppletie. Het is echter altijd belangrijk om producten te kiezen die een verantwoorde dosis van een voedingsstof, in dit geval cobalamine, leveren. Na een analyse van de verschillende opties op de markt zijn onze favoriete B12-supplementen:

De beste lipsomale vitamine B12 voor veganisten

Deze vitamine B12 van Sundt is liposomaal, wat betekent dat de vitamine zowel in water als in vet oplosbaar is, en omdat de vitamine zich ook met vetten kan mengen blijft deze dus langer in het lichaam zitten. Dit is gunstig voor mensen die vatbaar zijn voor een lage B12-waarde, zoals veganisten.

Een flesje van het vloeibare Sundt-supplement bevat 60 ml liposomale vitamine B12, wat voldoende is voor ongeveer 30 toepassingen. Elke milliliter van het product bevat 1 mg vitamine B12. Deze vitamine B12 is 100% vegan.

De beste vitamine B12-capsules

Elke capsule van Body & Fit bevat 1000 mcg Vitamine B12. Dit supplement zou onder andere kunnen bijdragen aan een vermindering van vermoeidheid, een normale werking van het metabolisme, het immuunsysteem en zenuwstelsel, evenals voor een normale vorming van rode bloedcellen.

De verpakking bedraagt 30 capsules, dus bij een dosering van 1 capsule per dag heb je genoeg vitamine B12 voor een maand. Dit supplement is niet geschikt voor veganisten of vegetariërs.

De beste vitamine B12-spray

De B12-spray van het merk Pure Advantage beschikt over de werkzame stof methylcobalamine. Dat is een actieve vorm van vitamine B12 en komt op natuurlijke wijze onder meer voor in vlees, vis en eieren. Het is een gecertificeerd veganistisch supplement.

Dit supplement wordt aangeraden vanwege de directe beschikbaarheid in het lichaam. De inhoud van het flesje bedraagt 30 ml, en met 1 spray in de mond per dag ontvang je een dosering van 500 mcg per dag. Er bestaat dus weinig risico dat de dosering te hoog is.

De beste vitamine B12-zuigtabletten

Deze B12 zuigtabletten van Vitakruid bevat behalve twee vormen van vitamine B12 (methylcobalamine en adenosylcobalamine) ook folaat (biologische vorm van foliumzuur) en vitamine B6 (Pyridoxal-5-fosfaat).

De Vitamine B12 Combi in een verpakking van 60 tabletten zijn smelttabletten die onder de tong gelegd moet worden totdat het wegsmelt. Op deze manier wordt er gezorgd voor een optimale opname van de vitamine B12. De aanbevolen dosering is 1 zuigtablet per dag. Het product bevat geen gluten, gist, lactose, suiker, kunstmatige kleurstoffen of conserveermiddelen.

Alles wat je moet weten over een teveel aan vitamine B12

Zoals we al eerder hebben vermeld, is de toxiciteit van vitamine B12 zeldzaam en is de consumptie van voedingsmiddelen of supplementen die rijk zijn aan deze voedingsstof veilig. In dit hoofdstuk gaan we echter dieper in op de schadelijke effecten die zijn opgetreden als gevolg van te veel B12 in het lichaam.

jongen met hoofdpijn

Enkele van de nadelige gevolgen van een teveel aan vitamine B12 zijn: acne-achtige uitslag, hoofdpijn, angst, etc. (Bron: Davydov: 62328999/ 123rf.com)

Een beknopt overzicht van vitamine B12

Vitamine B12, ook bekend als cobalamine, bestaat uit een groep verbindingen die onder andere kobalt bevatten. Methylcobalamine, hydroxycobalamine en cyanocobalamine zijn de actieve vormen van deze vitamine. De beste voedselbronnen zijn vlees, eieren en zuivelproducten, omdat cobalamine gebonden is aan eiwitten (1, 2).

De synthese van rode bloedcellen, de energieproductie en het neurologisch functioneren zijn vitale taken die verantwoordelijk zijn voor vitamine B12. Om deze reden kan een tekort ervan leiden tot megaloblastische anemie (dat iets anders is dan ijzertekort anemie), vermoeidheid en neurologische problemen (1, 3).

Veelgestelde vragen over vitamine B12 Antwoorden
Wat voor soort vitamine is het? In water oplosbaar.
Wat zijn hun voedingsbronnen? Vlees, orgaanvlees, vis, schaal- en schelpdieren, zuivelproducten (melk, yoghurt, kaas) en eieren.
Wat zijn de functies ervan? Vorming van rode bloedcellen in het beenmerg.

Deelname aan metabole reacties van energieproductie.

Adequate neurologische ontwikkeling en werking.

Welke symptomen of ziekten veroorzaakt een vitamine B12-tekort? Megaloblastische bloedarmoede.

Eetlust- en gewichtsverlies.

Neurologische aandoeningen (tintelingen en gevoelloosheid van voeten en benen, zwakte, geheugenverlies).

Adequate inname van vitamine B12

Voor volwassenen is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) vitamine B12 2,4 mcg (microgram) per dag. Omdat het risico op toxiciteit van vitamine B12 zeer laag is en er meestal geen nadelige gevolgen zijn verbonden aan de inname van cobalamine, is voor deze vitamine niet het maximaal toelaatbare innameniveau of de maximaal toelaatbare inname gedefinieerd (1, 4).

Leeftijd, geslacht en/of biologisch stadium Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) vitamine B12
Baby’s jonger dan 1 jaar Van 0,3 tot 0,5 mcg/dag.
Kinderen van 1 tot 3 jaar 0,9 mcg/dag.
Kinderen van 4 tot 8 jaar 1,2 mcg/dag.
Kinderen van 9 tot 13 jaar 1,8 mcg/dag.
Jongeren van 14 tot 18 jaar 2,4 mcg/dag.
Volwassenen (mannen en vrouwen) 2,4 mcg/dag.
Zwangere vrouwen 2,6 mcg/dag.
Borstvoedende vrouwen 2,8 mcg/dag.

Vitamine B12-supplementen en toxiciteit

Orale supplementen van vitamine B12, in de vorm van methylcobalamine of cyanocobalamine, hebben geen hoog risico op hypervitaminose, zelfs niet als ze doseringen bevatten die ver boven de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) liggen. Dit komt omdat cobalamine een in water oplosbare vitamine is, waarvan het teveel wordt uitgescheiden in de urine (1, 5).

Er zijn enkele gevallen van acné in verband gebracht met het gebruik van injecteerbare vitamine B12 en met de inname van orale supplementen van cobalamine en vitamine B6 (pyridoxine). Een case report beschrijft dat een vrouw met pernicieuze anemie die talrijke megadoses cyanocobalamine teogediend kreeg, last kreeg van hartkloppingen, acne, hoofdpijn en slapeloosheid (1, 6, 7, 8).

Veel mensen met diabetes nemen metformine, een middel dat de opname van vitamine B12 vermindert. Het bleek dat vitamine B12-supplementen, om precies te zijn cyanocobalamine, het beloop van diabetische nefropathie (nierziekte veroorzaakt door diabetes) kan verergeren. Er zijn ook veranderingen in de darmflora als gevolg van de inname van overtollige vitamine B12 geconstateerd (9, 10).

bruinharig meisje

Er wordt geschat dat ons lichaam ongeveer 50% van de totale vitamine B12 uit de voeding opneemt. (Bron: Baibakova: 53650096/ 123rf.com)

Methylcobalamine of cyanocobalamine?

Vitamine B12-supplementen kunnen methylcobalamine, cyanocobalamine of een mengsel van beide bevatten. Ze zijn aangewezen wanneer er een vastgesteld gebrek aan cobalamine is of wanneer er een hoog risico is op een tekort, bijvoorbeeld bij veganisten, oudere volwassenen met atrofische gastritis, personen met pernicieuze anemie en personen die medicijnen gebruiken met metformine (1, 11).

Er zijn wetenschappelijke bevindingen die aantonen dat verergering van diabetische nefropathie, acne en ongunstige veranderingen in de darmflora in verband zijn gebracht met de consumptie van cyanocobalamine. Sommige artsen geloven dat methylcobalamine supplementen veiliger zijn, hoewel het bekend is dat cyanocobalamine in het lichaam wordt omgezet in methylcobalamine (1, 3).

Nadelige effecten als gevolg van een teveel aan vitamine B12

We kunnen samenvatten dat de schadelijke effecten als gevolg van een teveel aan vitamine B12 als volgt zijn: acne-achtige (acneiforme) uitslag, hoofdpijn, angst, hartkloppingen, slapeloosheid, verminderde nierfunctie bij mensen met een eerdere nierziekte, en ongunstige veranderingen in de darm-microbiota. De meeste van deze reacties zijn gerelateerd aan cyanocobalamine-supplementen (6, 7, 8, 9, 10).

Eén studie toonde een positief verband aan tussen een hoog gehalte aan vitamine B12 (en foliumzuur) in het bloed van zwangere vrouwen en het risico op autismespectrumstoornissen. Het is de moeite waard om te verduidelijken dat de enorme voordelen van het aanvullen van deze vitaminen tijdens de zwangerschap op geen enkele manier in twijfel worden getrokken, alleen de invloed van het teveel aan B12 op de hersenontwikkeling van de baby wordt onderzocht (12).

Dr. Meir Stampfer
“Studies suggereren dat cyanocobalamine de nierfunctie kan schaden bij mensen met extreme nierproblemen, dus het is het beste om aan de veilige kant te blijven en methylcobalamine in te nemen.”

Hoe kan ik een teveel aan vitamine B12 vermijden?

Hoewel we in deze gids hebben uitgelegd dat een teveel aan vitamine B12 zeer zeldzaam is, is het altijd een goed idee om voorzichtig te zijn en nooit te overdrijven met een voedingsstof, vooral als het afkomstig is van hooggeconcentreerde supplementen. De belangrijkste aanbevelingen voor het niet overmatig gebruik van vitamine B12 zijn:

Verkrijg de vitamine B12 uit je voeding (indien mogelijk)

Vitamine B12 komt voor in levensmiddelen van dierlijke oorsprong. Men gelooft dat algen hoge doses van deze voedingsstof kunnen leveren, maar in werkelijkheid leveren ze een “valse vitamine B12” die niet in staat is om de functies van cobalamine te vervullen. De beste voedingsbronnen van vitamine B12 zijn:

  • Vlees, orgaanvlees, zeevruchten en vis.
  • Zuivelproducten (kaas, yoghurt, melk).
  • Eieren.

Vergeet niet een arts te raadplegen voordat je een vitamine B12-supplement inneemt.  (Bron: Seoterra: 39598884/ 123rf.com)

Raadpleeg je huisarts voordat je een vitamine B12-supplement inneemt

Zelfs als je hebt besloten om veganistisch te gaan eten of als je al jaren metformine gebruikt om je diabetes te behandelen, moet je met je huisarts praten over de behoefte aan vitamine B12-supplementen. Alleen een arts kan je adviseren over de dosering, de toedieningsvorm (oraal of injecteerbaar) en het type cobalamine dat voor jou geschikt is.

Een oraal supplement (tablet, druppels, spray) van vitamine B12 levert 1000 tot 2000 mcg op, terwijl de ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) voor volwassenen 2,4 mcg is. Cobalamine daarentegen, toegediend door middel van een injectie (intramusculair of onderhuids), levert meestal ongeveer 100 mcg van deze vitamine op (1, 5).

Let op bepaalde symptomen die verband houden met een overmaat aan B12

Sommige van de schadelijke effecten van te hoge gehaltes aan vitamine B12 zijn onmerkbaar, bijvoorbeeld verandering van de darmflora of verergering van diabetische nefropathie (het veroorzaakt geen symptomen totdat het glomerulaire filtraat significant afneemt). Je kunt echter wel letten op andere symptomen, zoals (8, 9, 10):

  • Acne-achtige (acnevormige) huiduitslag
  • Angst
  • Hoofdpijn
  • Hartkloppingen
  • Slapeloosheid
Stephan J.L. BakkerDoctor en hoogleraar geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen
“Vaak worden hoge hoeveelheden vitamine B12 ingenomen zonder dat er een medische indicatie is. Overmatige niveaus van B12 kunnen veranderingen in de darmmicrobiota veroorzaken die schadelijk kunnen zijn.”

Evaluatie van de bloedwaarden van vitamine B12

De beste manier om het niveau van vitamine B12 in het bloed te beoordelen is het meten van de concentratie van methylmalonzuur en homocysteïne. Bij veganisten is het verplicht om deze metabolieten te testen omdat de werkelijke vitamine B12-niveaus kunnen worden gemaskeerd door “valse vitamine B12” uit algen en gefermenteerde levensmiddelen (1).

Samenvatting

Het risico op toxiciteit van vitamine B12 is zeer laag en de bijwerkingen van zowel orale als injecteerbare supplementen zijn zeer zeldzaam. Deze producten zijn veilig, zelfs bij hoge doses, en zijn aangewezen voor veganisten, mensen met atrofische gastritis, en personen die pernicieuze anemie hebben ontwikkeld.

Wanneer een B12-supplement medisch geïndiceerd is, kun je kiezen uit verschillende vormen (capsules, tabletten, vloeistof, spray) en smaken (neutraal of fruit). Sommige medische deskundigen beweren dat methylcobalamine supplementen veiliger zijn dan cyanocobalamine, maar hiervoor is nog geen sterk bewijs.

Vond je onze gids over een teveel aan vitamine B12 interessant? Laat dan hieronder een reactie achter of deel het artikel op social media met je familie en vrienden.

(Bron van de header afbeelding: Lightfieldstudios: 110626402/ 123rf.com)

Referenties (12)

1. Gallagher M. Los nutrientes y su metabolismo. En: Mahan L, Escott-Stump S. Krause. Dietoterapia (Edición 12). 2008. Elsevier Masson.
Bron

2. Watanabe F. Vitamin B12 Sources and Bioavailability. 2007.
Bron

3. Forrellat Barrios M, Gómis Hernández I, Gautier du Défaix Gómez H. Vitamina B12: metabolismo y aspectos clínicos de su deficiencia. 1999.
Bron

4. Morris A, Mohiuddin S. Biochemistry, Nutrients. 2020.
Bron

5. Vidal Alaball J et al. Oral vitamin B12 versus intramuscular vitamin B12 for vitamin B12 deficiency. 2005
Bron

6. Balta I, Ozuguz P. Vitamin B12-induced acneiform eruption. 2013.
Bron

7. Sherertz E. Acneiform eruption due to “megadose” vitamins B6 and B12. 1991.
Bron

8. Morales Gutiérrez J, Díaz Cortés S, Montoya Giraldo M, Zuluaga A. Toxicity induced by multiple high doses of vitamin B 12 during pernicious anemia treatment: a case report. 2019.
Bron

9. House A et al. Effect of B-vitamin therapy on progression of diabetic nephropathy: a randomized controlled trial. 2010.
Bron

10. Xu Y et al. Cobalamin (Vitamin B12) Induced a Shift in Microbial Composition and Metabolic Activity in an in vitro Colon Simulation. 2018.
Bron

11. Sánchez H et al. Déficit de vitamina B12 asociado con altas dosis de metformina en adultos mayores diabéticos. 2014.
Bron

12. Raghavan R et al. Maternal Multivitamin Intake, Plasma Folate and Vitamin B 12 Levels and Autism Spectrum Disorder Risk in Offspring. 2018.
Bron

Waarom kun je me vertrouwen?

Literatuuronderzoek
Gallagher M. Los nutrientes y su metabolismo. En: Mahan L, Escott-Stump S. Krause. Dietoterapia (Edición 12). 2008. Elsevier Masson.
Ga naar bron
Wetenschappelijk artikel
Watanabe F. Vitamin B12 Sources and Bioavailability. 2007.
Ga naar bron
Wetenschappelijk artikel
Forrellat Barrios M, Gómis Hernández I, Gautier du Défaix Gómez H. Vitamina B12: metabolismo y aspectos clínicos de su deficiencia. 1999.
Ga naar bron
Wetenschappelijk artikel
Morris A, Mohiuddin S. Biochemistry, Nutrients. 2020.
Ga naar bron
Wetenschappelijk artikel
Vidal Alaball J et al. Oral vitamin B12 versus intramuscular vitamin B12 for vitamin B12 deficiency. 2005
Ga naar bron
Wetenschappelijk artikel
Balta I, Ozuguz P. Vitamin B12-induced acneiform eruption. 2013.
Ga naar bron
Wetenschappelijk artikel
Sherertz E. Acneiform eruption due to “megadose” vitamins B6 and B12. 1991.
Ga naar bron
Wetenschappelijk artikel
Morales Gutiérrez J, Díaz Cortés S, Montoya Giraldo M, Zuluaga A. Toxicity induced by multiple high doses of vitamin B 12 during pernicious anemia treatment: a case report. 2019.
Ga naar bron
Klinisch onderzoek
House A et al. Effect of B-vitamin therapy on progression of diabetic nephropathy: a randomized controlled trial. 2010.
Ga naar bron
Wetenschappelijk artikel
Xu Y et al. Cobalamin (Vitamin B12) Induced a Shift in Microbial Composition and Metabolic Activity in an in vitro Colon Simulation. 2018.
Ga naar bron
Wetenschappelijk artikel
Sánchez H et al. Déficit de vitamina B12 asociado con altas dosis de metformina en adultos mayores diabéticos. 2014.
Ga naar bron
Wetenschappelijk artikel
Raghavan R et al. Maternal Multivitamin Intake, Plasma Folate and Vitamin B 12 Levels and Autism Spectrum Disorder Risk in Offspring. 2018.
Ga naar bron
Recensies