Adrenaline: wat is het en waar is het belangrijk voor?

Bijvoorbeeld, in stressvolle of gevaarlijke situaties reageert noradrenaline en geeft via het centrale zenuwstelsel boodschapperstoffen zoals dopamine door aan de hersenen. Bovendien heeft het lichaam noradrenaline nodig om überhaupt het hormoon adrenaline te kunnen produceren. (3)

Er zijn ook andere effecten in je lichaam die je niet direct merkt. Adrenaline verhoogt de afbraak van vet. Bovendien wordt bij het vrijkomen van adrenaline meer glucose aangemaakt, zodat je bloedsuikerspiegel stijgt. Dit leidt tot een remming van de insulineproductie en dus tot een verhoogd energiemetabolisme in je lichaam.(4)

Andere bijwerkingen van adrenaline zijn zweten, de vorming van kippenvel en een verwijding van de pupillen. Het vergroot ook je concentratievermogen, wat vooral in gevaarlijke situaties belangrijk is. Niettemin leidt adrenaline ook tot stress-gerelateerde angst en rusteloosheid. Je kunt dit bijvoorbeeld voelen door trillende handen.

Met deze tabel willen we je kort en bondig alle effecten van adrenaline laten zien.

Behalve in zulke extremen komt er ook adrenaline vrij in andere situaties. Bijvoorbeeld, als je naar een heel enge horrorfilm kijkt of bang wordt. Adrenaline komt ook vrij bij intense, vreugdevolle opwinding.

Het hormoon wordt echter ook automatisch vrijgemaakt bij verwondingen. Het komt ook vrij bij emotionele of lichamelijke stress en bij infecties. (5)

Een van deze tegenmaatregelen is het toedienen of inspuiten van adrenaline. Deze injectie wordt zo snel mogelijk in de buitenste dij gegeven en kan om de 10 tot 15 minuten herhaald worden als de patiënt niet onmiddellijk reageert. (10)

Voor gebruik thuis of onderweg is nu de zogenaamde EpiPen ontwikkeld, een kant-en-klare adrenaline oplossing om jezelf in te spuiten. De gebruiker moet echter precies weten hoe het werkt en de EpiPen moet van tevoren door een arts voorgeschreven zijn. Als de gebruiker een allergische schok krijgt, kan hij zich met de EpiPen met de adrenaline inspuiten. Er moet dan onmiddellijk een spoedarts gebeld worden. (11)

Daarom wordt adrenaline gebruikt als medicijn bij hart- en vaatstilstand en in de getroffen persoon gespoten. Gewoonlijk wordt tijdens cardiopulmonale reanimatie 1mg adrenaline in de patiënt gespoten. Dit wordt dan om de 3 tot 5 minuten herhaald. (12)

Niettemin wordt al geruime tijd gediscussieerd over het toedienen van adrenaline tijdens cardiopulmonale reanimatie. Er zijn studies die aantonen dat adrenaline geen positief effect heeft. (13) Daarom gaat het onderzoek voort om uit te maken of adrenaline bij reanimaties gebruikt moet worden of vervangen moet worden door vasopressine. Volgens studies zou vasopressine zorgen voor een veel betere doorbloeding, wat een positief effect heeft op de hersenen. (13)

Een permanent verhoogd adrenalineniveau kan het gevolg zijn van chronische stress. Dit kan blijvende schade veroorzaken, zoals een verhoogde bloeddruk en een verhoogde bloedsuikerspiegel. Een voortdurend te hoog adrenalineniveau kan in het ergste geval zelfs tot een vergroot hart leiden.

Te veel stress leidt automatisch tot een vrijkomen van adrenaline. Het enige wat hier helpt is je stress te verminderen. Dit kun je doen door ademhalingsoefeningen en meditatie. Andere dingen die kunnen helpen zijn lichaamsbeweging, een gezonder dieet rijk aan vezels, en voldoende slaap krijgen.

Je moet ook altijd proberen een evenwicht te vinden tussen werk en vrije tijd. Zorg er altijd voor dat je genoeg tijd hebt voor jezelf en voor vrienden en familie. Het helpt om prioriteiten te stellen en multitasking te vermijden. To-do lijstjes kunnen ook helpen om structuur in je dagelijks leven te brengen.

In het volgende willen we je de positieve zowel als de negatieve effecten van adrenaline laten zien.

Een adrenalinetekort wordt bijvoorbeeld waargenomen bij chronische vermoeidheid en chronische uitputting. Maar de bovenstaande symptomen wijzen niet noodzakelijk op een adrenalinetekort.

Je adrenalineniveau kan verhoogd zijn, maar het kan ook te laag zijn.

In plaats daarvan komen deze symptomen voor bij allerlei ziekten en bijna altijd bij hormonale onevenwichtigheden. Als je deze symptomen ervaart, kun je het beste naar je huisarts gaan en je laten onderzoeken.