
De nogal cryptische term 5-HTP beschrijft het lichaamseigen aminozuur 5-hydroxytryptofaan. Dit wordt in het lichaam aangemaakt uit de chemische precursor L-tryptofaan en heeft zelf geen belangrijke functie voor het organisme. De neurotransmitter serotonine wordt op natuurlijke wijze aangemaakt (ook wel synthese genoemd) uit het aminozuur 5-HTP.
Serotonine verdrijft angst, regelt de stemming en remt agressie. Door natuurlijke 5-HTP in te nemen kan de serotonine spiegel weer gereguleerd worden. In ons artikel over het onderwerp 5-HTP proberen we alles uit te leggen over de eigenschappen en taken van dit aminozuur. We gaan ook direct in op 5-HTP als supplement (preparaat) en geven je belangrijke tips voor het innemen en de dosering ervan.
De belangrijkste feiten in het kort
- 5-HTP is een aminozuur dat op natuurlijke wijze in het lichaam wordt aangemaakt. Het wordt gevormd uit het aminozuur L-tryptofaan als voorloper van serotonine bij de synthese van serotonine.
- Serotonine heeft veel verschillende functies in het organisme. Er moet altijd voor gezorgd worden dat de serotonine balans gezond blijft en dus ook de 5-HTP balans.
- 5-HTP is een natuurlijk alternatief voor chemisch geproduceerde medicijnen. Bovendien werkt het sneller dan L-tryptofaan, want het laatste is de precursor van 5-HTP en moet eerst door het lichaam in 5-HTP omgezet worden.
Achtergrondinformatie: Wat is 5-HTP?
In onze gids vind je de belangrijkste informatie over de rol van 5-HTP in ons lichaam. We verduidelijken alle belangrijke vragen over het onderwerp en geven uitleg over de instructies voor het doseren en innemen van 5-HTP supplementen.
Wat is 5-HTP en waaruit bestaat het?
Het enzym hydroxytryptofaan decarboxylase (AADC) zet 5-HTP op zijn beurt om in serotonine. (1) 5-HTP is dus een tussenproduct of de directe precursor van serotonine.
De duur van de lichaamseigen productie van basische serotonine uit L-tryptofaan duurt navenant langer, omdat deze synthese verloopt via het tussenproduct 5-HTP. De synthese van 5-HTP tot serotonine verloopt daardoor sneller. (2)
Bovendien heeft 5-HTP geen eigen metabolisch effect in het menselijk lichaam. Het wordt alleen aangemaakt als tussenproduct bij de synthese van serotonine en wordt elders in het lichaam niet gebruikt.
5-HTP kan echter ook uit een bepaald voedingsmiddel verkregen worden. De Afrikaanse zwarte boon bevat bijzonder hoge gehaltes van dit aminozuur. Het ingrediënt voor 5-HTP supplementen wordt dienovereenkomstig uit ditzelfde voedsel verkregen. Daarom zijn zulke supplementen natuurlijker en gezonder voor het lichaam dan chemisch geproduceerde alternatieven.
Waar in het lichaam wordt 5-HTP aangemaakt?
De resulterende serotonine wordt dan in het bloed afgegeven. Op deze manier wordt het opgenomen en verder verwerkt, hetzij door bloedplaatjes, hetzij door darmcellen.
Een ander deel van het L-tryptofaan wordt via de zogenaamde bloed-hersenbarrière direct in de hersenen doorgegeven. Daar wordt het opgenomen door serotonerge zenuwcellen. Dit betekent dat de synthese van serotonine in zulke gevallen direct in de hersenen plaatsvindt, zodat ook 5-HTP direct in de hersenen wordt aangemaakt. Als deze synthese voltooid is, wordt de serotonine als neurotransmitter bijgevolg direct doorgegeven aan de overeenkomstige synapsen.
Welke taken vervult de uit 5-HTP geproduceerde serotonine in ons lichaam?
Zo kan serotonine bijvoorbeeld lage bloeddruk en de breedte van bloedvaten regelen, maar ook signalen van het maag-darmstelsel doorgeven, zoals misselijkheid of braken. De bekendste functie van serotonine is echter in het centrale zenuwstelsel.
In het centrale zenuwstelsel beïnvloedt de neurotransmitter serotonine verschillende delen van het menselijk lichaam. Serotonine kan hoofdpijn en migraine bestrijden. Maar serotonine is ook verantwoordelijk voor het regelen van het slaap-waak ritme in zoverre het de waaktoestand bevordert.
Deze neurotransmitter kan ook in verband gebracht worden met eetlustremmende effecten, of opgevat worden als een activator van pijnprikkels. (3)
Belangrijk: Serotonine is chemisch ook bekend als 5-hydroxytryptamine (5-HT). Niet verwarren met het aminozuur 5-hydroxytryptophol (5-HTP).
Maar serotonine speelt de belangrijkste rol in de regulering van de stemming. Deze neurotransmitter is verantwoordelijk voor het afremmen van depressie en angst, het verminderen van agressie en het beheersen van stemmingswisselingen. (4) Serotonine is dus een van de belangrijkste hormonen in het menselijk lichaam voor psychisch of geestelijk welzijn.
Wanneer kan of moet 5-HTP gebruikt worden?
Als de 5-HTP balans te laag is, kan dat vooral in de psyche merkbaar zijn. Dit komt doordat er te weinig gesynthetiseerde serotonine in het lichaam is. (5) Stemmingswisselingen, depressie en angst, maar ook zwaarlijvigheid en hoofdpijn of migraine kunnen optreden.
Als je zelfs met caloriearme voeding je overgewicht niet kunt verminderen en deze effecten opmerkt, kun je een tekort aan 5-HTP hebben.
Zodra bij jou zo’n tekort is vastgesteld en een arts je aanraadt je 5-HTP evenwicht te verhogen, kun je 5-HTP gebruiken. Zo’n supplement is vooral nuttig als je geen verbetering wilt bereiken via een langdurig proces, maar zo snel mogelijk verbetering wilt. 5-HTP kan je daarom helpen je geestelijk welzijn te vergroten. (6)
Hoe kan een tekort aan 5-HTP en serotonine ontstaan?
Een tekort aan serotonine kan ontstaan als er niet genoeg vitamine B6 in het lichaam aanwezig is. Dit komt omdat deze vitamine een belangrijke factor is bij de synthese van serotonine uit 5-HTP.
Het startproduct van de serotoninesynthese, L-tryptofaan, kan hier ook verantwoordelijk voor zijn. Dit is nodig voor veel andere processen in het lichaam, zodat een tekort aan L-tryptofaan ook een effect heeft op de 5-HTP balans. (7)
Voeding is ook een belangrijk aspect. L-tryptofaan kan worden opgenomen en dan gesynthetiseerd via noten, peulvruchten of granen. Als er een duidelijk tekort aan deze voedingsmiddelen in de voeding is, kan de L-tryptofaan balans er ook onder lijden en daarmee ook de serotonine en 5-HTP balans. In het geval van zo’n tekort is een 5-HTP supplement een goed idee.
Waar moet op gelet worden bij het innemen van 5-HTP?
Er zijn ook geen vaste regels voor de duur van de inname van 5-HTP. Er zijn echter geen studies uitgevoerd over inname langer dan 8 maanden. (8)
Als er ook na twee weken inname van 5-HTP geen verbetering optreedt, kan de dosering verhoogd worden. In principe kunnen 5-HTP supplementen zonder medisch toezicht genomen worden, maar als je liever het zekere voor het onzekere neemt, kun je er ook je arts naar vragen.
Tot nu toe zijn er geen studies over het gebruik van 5-HTP tijdens borstvoeding of zwangerschap, dus in geval van twijfel wordt het niet aanbevolen.
Hoe moet 5-HTP gedoseerd worden?
Het effect van de respectieve hoeveelheid ingenomen 5-HTP wordt echter sterk beïnvloed door iemands eigen metabolisme of neurotransmitterspel. Daarom bieden de onderstaande waarden je aanbevelingen voor inname.
Toepassing | Dosering | Tijdstip van inname |
---|---|---|
Depressie en angst | 50 mg tot 100 mg | 3x daags |
Migraine | 100 mg tot 200 mg | 2x tot 3x daags |
Slaapstoornissen | 100 mg tot 400 mg | Een halve studie voor het slapen gaan |
Afvallen | 250 mg tot 300 mg | 3x daags |
Bij het doseren van 5-HTP kun je het beste met kleinere hoeveelheden beginnen, begin altijd met kleinere hoeveelheden. Als deze kleinere hoeveelheden niet werken, kan de dosis langzaam verhoogd worden. Er moet echter opgemerkt worden dat een dosis van 900 mg per dag niet overschreden mag worden.
Heeft suppletie met 5-HTP zin?
Welke soorten 5-HTP supplementen zijn er?
Net als andere voedingssupplementen of -preparaten zijn er ook 5-HTP supplementen in verschillende soorten. Je kunt zelf beslissen welk type voor jou het beste is. Het enige belangrijke is dat je een supplement kiest dat je gemakkelijk inneemt en je geen moeilijkheden bezorgt.
De meest gebruikelijke soort 5-HTP supplement is de capsule. Dit wordt het meest verkocht en is gemakkelijk met vloeistof in te nemen door zijn gladde oppervlak. Maar dit supplement kan ook gekocht worden in vloeibare vorm, als poeder, als spray of als gewone tabletten.
Welke neveneffecten kan suppletie met 5-HTP hebben?
Ook al is het lezen van de bijsluiter niet per se een favoriete bezigheid, toch moet de bijsluiter zorgvuldig gelezen worden voordat je een supplement inneemt. In het algemeen komen bijwerkingen slechts zelden voor. (9)
Als er bijwerkingen optreden, kan vaak een overdosis 5-HTP de schuld krijgen. Zulke bijwerkingen zijn vermoeidheid, maagkrampen, hoofdpijn of brandend maagzuur.
Is het beter om 5-HTP of L-tryptofaan te nemen?
Waar je echter rekening mee moet houden, is de verschillende werkingsduur van deze twee supplementen. Zoals in de inleiding al werd opgemerkt, is L-tryptofaan een aminozuur dat tijdens de synthese van serotonine wordt omgezet in het aminozuur 5-HTP, voordat het in serotonine wordt omgezet. Dit betekent dat, in tegenstelling tot 5-HTP, het begin van het effect later optreedt.
Je moet dus beslissen hoe snel het supplement voor je moet werken. Als je het supplement neemt maar niet per se een verbetering van je symptomen op korte termijn nodig hebt, kun je L-tryptofaan gebruiken. Als je echter vaak met acute klachten te maken hebt, kun je beter voor 5-HTP gaan. Het effect is veel sneller, zodat je klachten ook sneller verlicht worden.
Wat zijn de risico’s van 5-HTP?
Als 5-HTP echter als supplement wordt ingenomen, moet men oppassen geen overdosis te veroorzaken. In de meeste gevallen hebben deze slechts zeer geringe en omkeerbare bijwerkingen.
In enkele gevallen kan echter het zogenaamde serotoninesyndroom optreden. (10) Dit syndroom kan levensbedreigend zijn, maar is vrij onwaarschijnlijk als de juiste dosering 5-HTP gebruikt wordt.
Zijn er alternatieven voor 5-HTP?
Als je nog steeds alternatieven zoekt, zijn er andere manieren om je 5-HTP evenwicht te regelen. Je kunt vertrouwen op vitaminen en mineralen. Vooral magnesium, vitamine B6, calcium, omega-3 vetzuren en zink zijn belangrijk. Als je er genoeg van inneemt, zou suppletie niet meer nodig moeten zijn.
Bovendien zijn er ook bepaalde voedingsmiddelen waarvan bewezen is dat ze bijzonder hoge gehaltes aan 5-HTP bevatten, dat door het lichaam snel in serotonine omgezet kan worden. Bijvoorbeeld rundvlees, vis, eieren of kaas kunnen het 5-HTP evenwicht weer verhogen.
Er zijn ook alternatieven voor veganisten of vegetariërs. Walnoten, groene thee, onverzadigde vetzuren uit olijfolie en peulvruchten zijn bijzonder geschikt.
Conclusie
Het aminozuur 5-HTP is de voorloper van de neurotransmitter serotonine en speelt dus een belangrijke rol voor het organisme. Serotonine is nodig voor veel processen in het lichaam en moet daarom altijd in voldoende hoeveelheden aanwezig zijn. Een tekort aan 5-HTP en dus ook aan serotonine kan leiden tot stemmingswisselingen, depressie, zwaarlijvigheid of cardiovasculaire problemen.
Supplementen kunnen gebruikt worden om de 5-HTP en serotonine niveaus op een gezond peil te houden. Deze mogen niet te hoog gedoseerd worden, maar worden verder gekenmerkt door slechts geringe en omkeerbare bijwerkingen. Vooral bij de behandeling van psychische klachten is 5-HTP bijzonder geschikt als natuurlijk alternatief voor chemisch geproduceerde geneesmiddelen.
Beeldbron: Pablo Heimplatz / Unsplash
Referenties (10)
1.
Schirlin, D., et al. "Synthesis and biological properties of. alpha.-mono and. alpha.-difluoromethyl derivatives of tryptophan and 5-hydroxytryptophan." Journal of medicinal chemistry 31.1 (1988): 30-36.
Bron
2.
Turner, Erick H., Jennifer M. Loftis, and Aaron D. Blackwell. "Serotonin a la carte: supplementation with the serotonin precursor 5-hydroxytryptophan." Pharmacology & therapeutics 109.3 (2006): 325-338.
Bron
3.
Williams, Redford B., et al. "Central nervous system serotonin function and cardiovascular responses to stress." Psychosomatic medicine 63.2 (2001): 300-305.
Bron
4.
Cowen, Philip J., and Michael Browning. "What has serotonin to do with depression?." World Psychiatry 14.2 (2015): 158.
Bron
5.
Pöldinger, W., B. Calanchini, and W. Schwarz. "A functional-dimensional approach to depression: serotonin deficiency as a target syndrome in a comparison of 5-hydroxytryptophan and fluvoxamine." Psychopathology 24.2 (1991): 53-81.
Bron
6.
Wissenschaftlicher Artikel Das, Yesu T., et al. "Safety of 5-hydroxy-L-tryptophan." Toxicology letters 150.1 (2004): 111-122.
Bron
7.
Weng, Rui, et al. "Metabolomics approach reveals integrated metabolic network associated with serotonin deficiency." Scientific reports 5.1 (2015): 1-13.
Bron
8.
Tarleton EK, Littenberg B, MacLean CD, Kennedy AG, Daley C. Role of magnesium supplementation in the treatment of depression: A randomized clinical trial. PLoS One. 2017 Jun 27;12(6):e0180067.
Bron
9.
Das YT, Bagchi M, Bagchi D, Preuss HG. Safety of 5-hydroxy-L-tryptophan. Toxicol Lett. 2004 Apr 15;150(1):111-22.
Bron
10.
Francescangeli J, Karamchandani K, Powell M, Bonavia A. The Serotonin Syndrome: From Molecular Mechanisms to Clinical Practice. Int J Mol Sci. 2019 May 9;20(9):2288.
Bron